استعارههای دولت در فقه سیاسی معاصر شیعه
نویسنده
چکیده مقاله:
تفکر استعاری بدین معنی است که مجموعه ای از روابط ساختاری که معمولاً در یک حوزه شناخته شده و کاربرد دارد؛ در حوزه ای دیگر نیز اعتبار شود و به کار رود. استفاده از استعاره یکی از روش های آفرینش و خلاقیت در اندیشه سیاسی است و اندیشمندان مسلمان نیز از کاربستهای استعاره در فقه و فلسفه سیاسی به طور مصرح یا ضمنی، استفاده کردهاند. استعارههای «عبد و مولی»، «وقف»، «قضا و محکمه» و نیز استعاره شبان، راه، بدن، اجاره یا ارباب رجوع، از جمله استعاره هایی هستند که در تبیین نظام سیاسی در اسلام معاصر اهمیت بسیار داشته و برخی نیز از یک صد سال تاکنون وارد قانون اساسی ایران شده اند.
منابع مشابه
استعاره های دولت در فقه سیاسی معاصر شیعه
تفکر استعاری بدین معنی است که مجموعه ای از روابط ساختاری که معمولاً در یک حوزه شناخته شده و کاربرد دارد؛ در حوزه ای دیگر نیز اعتبار شود و به کار رود. استفاده از استعاره یکی از روش های آفرینش و خلاقیت در اندیشه سیاسی است و اندیشمندان مسلمان نیز از کاربست های استعاره در فقه و فلسفه سیاسی به طور مصرح یا ضمنی، استفاده کرده اند. استعاره های «عبد و مولی»، «وقف»، «قضا و محکمه» و نیز استعاره شبان، راه، ...
متن کاملآزادی و ولایت در فقه سیاسی معاصر شیعه
با توجه به مطالبی که گذشت میتوان به این جمعبندی مختصر رسید که فقهای معاصر شیعه با مفروض گرفتن مبانی کلامی خود در بحث از ولایت و آزادی با رویکرد اصولی ـ فقهی دیدگاههای خود درباره ولایت فقیه را بیان نمودهاند. سؤال اساسی که مطرح میشود این است که آیا قاعده لطف و دلیل حکمت که ولایت پیامبر و امام معصوم را ثابت میکرد، به دوران غیبت نیز منتقل شده است؟ پاسخ فقهای شیعه به این سؤال، عمدتا این بود که ...
متن کاملتبیین قلمرو ولایت در فقه سیاسی شیعه
جایگاه حکومت بر اساس فقه شیعه در دو دوره مورد بحث قرار میگیرد: نخست، زمان حضور معصوم، که در این دوره حق حاکمیت برای معصوم(ع) ثابت است؛ دوم، زمان غیبت معصوم، که در این دوره درباره حق حاکمیت میان فقیهان شیعه اختلاف نظر است. در دوران غیبت برای فقیهان شئونی وجود دارد که عبارت است از: شأن افتا و مرجعیت میان فقیهان « افتا و قضا » دینی، شأن قضاوت و شأن ولایت. در مورد ثبوت دو شأن اختلافی نیست؛ اما در ...
متن کاملتبارشناسی قاعده مصلحت در فقه سیاسی شیعه
مصلحت را میتوان از جمله قواعد کاربردی در حوزه اداره جامعه قلمداد نمود که بهواسطه مباحث نظری و کاربردهای عملی آن مورد توجه بسیاری از اندیشهگران مسلمان بوده است. در این میان برخی از نویسندگان، مستند به ظهور و توسعه قاعده مصلحت در نظام سیاسی شیعی، معتقد شدهاند که الگوی دینی حکومت شیعی بهواسطه عنصر مصلحت، عرفی شده است. در این مقاله ضمن تحلیل گونههای مختلف مصلحت (فلسفی، کلامی و فقهی)، بنیادهای...
متن کاملامنیت در فقه سیاسی شیعه
امنیت از نیازهای ضروری و آغازین بشر است که با آفرینش او همراه بوده و پاسخگویی به دیگر نیازها، در سایه هستی آن تحقق مییابد. و میتوان گفت رفع کامل نیازهای فیزیکی مانند نیاز به آب و غذا نیز با استمداد از امنیت صورت میگیرد. همراه بودن نیاز به امنیت با آفرینش انسان و توجه شدید وی به این نیاز، آن را در ردیف نیازهای فطری بشر در آورده است. فقه شیعه که از کتاب و سنت ریشه گرفته است، با فطرت انسان و ...
متن کاملنقش عقل در تحوّل فقه سیاسی شیعه مطالعۀ موردی: دورۀ معاصر
در این نوشته تلاش میکنیم تا ضمن بررسی جایگاه و حجّیّت عقل و توجه به عقل عملی در اندیشۀ سیاسی، نقش آن را در دگرگونی فقه سیاسی با تأکید بر دورۀ معاصر بررسی کنیم. سؤال اصلی آن است که نقش عقل در تحوّل فقه سیاسی شیعه چیست؟ و پاسخ آن است که عقل در تحوّل فقه سیاسی شیعه با توجه به روش خردورزانۀ اجتهاد و حجّیّت عقل در عرض دیگر منابع استنباط و کارکردهای آن در داورى نسبت به متون، گذر از ظواهر، کشف و تفسیر روزآ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 41 شماره 3
صفحات 205- 226
تاریخ انتشار 2011-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023